dinsdag 7 februari 2012

De school met ouders als partners

“Surround yourself with people who lift you up, make you laugh and inspire you to be amazing”.  B. Michaelian.






Dank je wel Barbara Pruijt voor dit Blog!
Barbara was bestuurslid van Stichting Essentieel Leren.





De school met ouders als partners
Scholen die daadwerkelijk met ouders samenwerken vinden hun school belangrijk en staan open voor de omgeving. Ze delen hun ervaringen en kennis met ouders en vragen waar mogelijk om actief te participeren.

Ouders van nu zijn sterk bij de ontwikkeling van hun kinderen betrokken. Ze gaan actief op zoek naar het beste voor hun kind.  De driehoek school -  kind -  ouders is zeker onder de aandacht van de meerderheid van de scholen. Het is wetenschappelijk aangetoond dat leerlingen beter presteren naarmate hun ouders meer betrokkenheid tonen. De vraag is: hoe maak je als school de driehoek zichtbaar voor alle betrokkenen?

 Mijn observatie in verschillende scholen is dat leraren en ouders ondanks alle inzet van ouderparticipatie, 10-minutengesprekken en intensief leraar- ouder contact meer zouden kunnen profiteren van elkaars kennis en ervaring. Scholen die ouders werkelijk als partner inschakelen en intensief samenwerken zijn beter in staat om onderwijs-op-maat te bieden. 

In het onderstaande stuk heb ik geprobeerd ervaringen rond de invloed van ouders op verschillende scholen (in Nederland en Amerika) te bundelen. Op welk terrein raken school en ouders elkaar, hoe kunnen ze elkaar verstaan en samenwerken en welke effecten heeft die samenwerking?



  1. De school staat ergens voor
·      Binnen de schoolorganisatie is helder voor leraren, leerlingen en ouders welke principiële keuzes gemaakt zijn. 

·      De school maakt deze principes zichtbaar in effectieve actie in uiteenlopende situaties op school-en klasniveau.

·      Leerlingen zijn op de hoogte van de werkwijze van de school en kunnen dit in hun werk, en in de omgang met elkaar laten zien.

·      Leerlingen adviseren de schoolleiding in jaarlijks terugkerende beleidsdagen en zetten hun ervaringen in vanuit de praktijk. Steeds meer basisscholen zetten leerlingpannels in die bestaan uit leerlingen van de bovenbouw.

·      Ouders krijgen directe (e-mail) nieuwsbrieven om op de hoogte te blijven van actuele discussies binnen de school zodat zij met hun kinderen het gesprek aan kunnen gaan.

·      Ouders werken direct mee aan het realiseren van de principiële keuzes tijdens issue-gerelateerde bijeenkomsten (die bijv. georganiseerd kunnen worden door een oudervereniging), ouderparticipatiegroepen of andere flexibel georganiseerde bijeenkomsten.  De onderwerpen kunnen door een ieder ingebracht worden.

·      Scholen reageren acuut op incidenten door terug te vallen op de hierboven beschreven keuzes en communiceren hier direct over met alle betrokkenen. Leerlingen leraren en ouders krijgen direct te horen hoe ermee om te gaan. Gesprekken met leerlingen volgen. Ouders zijn op de hoogte. Geen acceptatie van ‘rel’ gedrag, maar wel openheid over de problematiek.

  1. Het volgen van de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen
·      Ouders van leerlingen die zich niet voldoende ontwikkelen worden zo goed mogelijk op de hoogte gehouden (niet alleen bij een onvoldoende rapport); vaak werkt het als hiervoor een vast moment wordt gekozen, bijvoorbeeld elke donderdagavond e-mailcontact.

·      De leerling, de leraar en de ouders stellen samen een plan op, waarin afspraken staan over betrokkenheid en inzet. Daarin de driehoek zichtbaar maken.

·      Leraren zijn expert op het gebied van het onderwijs en wat er van het kind wordt verwacht.

·      Leraren kunnen ouders vertellen en informeren over de ontwikkeling van het kind in vergelijking met andere kinderen.

·      Leraren vermijden blinde vlekken met betrekking tot hun eigen lesgeven door open te staan voor contact met ouders en schoolomgeving.

·      Ouders zijn expert op het gebied van de ontwikkeling van hun kind en op de effecten die het onderwijs op hun kind heeft. Daarom kunnen ouders de leraren vertellen over de (on)mogelijkheden van hun kind en hun manier van omgaan daarmee.

·      Ouders voorkomen blinde vlekken met betrekking tot hun eigen kind door open te staan voor meningen van leraren en experts uit de schoolomgeving.

  1. Het leren stimuleren
·      Ouders krijgen handvatten voor de begeleiding van hun kinderen.  Ze leren vragen stellen, doorvragen, nieuwe aan oude kennis koppelen etc. Hiervoor is vakkennis geen vereiste.

  •         Ouders zijn trots op de school die zij en hun kinderen hebben gekozen.

     
·      Ouders kunnen bijdragen door leerbronnen in de eigen omgeving te identificeren (tantes, ooms, boeken, computer, experts uit de omgeving).

·      Aan experts uit de omgeving (ouders en anderen) wordt door de school gevraagd een bijdrage te leveren in het geven van gastlessen, het assisteren van docenten, coachen van studieprojecten, beoordelen van presentaties, ondersteunen van leerlingen met specifieke problemen etc.
Voorbeeld: voor het eindexamen moet elke leerling een boek diepgaand bestudeerd hebben volgens aangeleerde vaardigheden. Elke leerling heeft contact met een vrijwillige expert uit de schoolomgeving die beoordeelt of er fundamenteel geleerd is door het lezen van het boek (thema’s, inhoud, plaatsen in de context etc.)


Een open leerhouding over de uitgangspunten (principes) van de school zorgt ervoor dat steeds aangepast en gereageerd kan worden op actuele situaties. Iedereen wordt serieus genomen, verschillen mogen bestaan (sterker nog: zijn gewenst).

Warme betrokkenheid is steeds zichtbaar in het zoeken naar de passende reactie op dagelijkse situaties en calamiteiten.  Tijdens onze reis naar de Essential Schools in de Verenigde Staten hebben we meerdere scholen van binnen gezien, waarbij leerlingen heel duidelijk konden vertellen waar de school voor stond en wat dat voor hen betekende. Ze voelen zich gekend en weten wat er van hen verwacht wordt en waar ze terecht kunnen als het even niet lukt.  Principes die zichtbaar zijn en een overvloed aan regels overbodig maken. Met helderheid van leraren naar ouders en andersom voorkomt men dat men elkaars mening als lastig gaat ervaren.

Deze blog sluit aan bij de Essenties:
Ouders zijn bij de hele school betrokken
Iedereen (h)erkent elkaar als persoon
Je leert en werkt op basis van respect en vertrouwen


Netwerk Critical Skills:

het gaat ons om ontmoeten, uitwisselen van ervaring en kennis, ontwikkelen van methodieken, professionalisering, doordenken van onderliggende filosofieën en theorieën, creëren van experimenteerruimte en bouwen aan netwerkprofessionaliteit ten dienste van leren, onderwijs en samenleving.

Onderliggend gaat het ons dus om het aan de slag zijn met de kracht van het initiatief, de aandacht voor energie en de verbinding van mensen.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten